-
1 sapor
ōris m. [ sapio ]1) вкус (s. amarus PM; s. pomorum O)2) тонкое обращение, хороший тон, развитой вкус, такт (s. vernaculus C; homo sine sapore C)3) лакомство, изысканное блюдо ( saporibus palātum suum delectare Sen)4) чувство вкуса, вкусовые ощущения (s. oris Lcr)5) pl. благовония ( aspergere sapores V) -
2 adspergo
1.a-spergo ( adsp-, Ritschl, Jan; asp-, others; in MSS. sometimes aspar-go, v. Cort. ad Luc. 1, 384, and Wagner ad Verg. G. 3, 419, and infra examples from Lucr. and Hor.; cf. 2. aspergo), ersi, ersum, 3, v. a. [spargo].I.Aliquid (alicui rei), to scatter, strew something on something; or of liquids, to sprinkle, spatter over (syn.: adfundo, inicio; never in Ovid, but he often uses the simple spargo).A.Lit.:B.aequor Ionium glaucis aspargit virus ab undis,
Lucr. 1, 719 Lachm.:Ah! adspersisti aquam, Jam rediit animus,
you have dashed water on me, have revived me, Plaut. Truc. 2, 4, 15:Euax, adspersisti aquam,
id. Bacch. 2, 3, 13:guttam bulbo (with a play upon the names Gutta and Bulbus),
Cic. Clu. 26, 71:pigmenta in tabulā,
id. Div. 1, 13, 23:corpus ejus adustum adspergunt aliis carnibus,
Plin. 8, 38, 57, § 136:liquor adspersus oculis,
id. 12, 8, 18, § 34:Bubus glandem tum adspergi convenit,
id. 18, 26, 63, § 232:corpus floribus aspersis veneratus est,
Suet. Aug. 18:pecori virus aspergere,
to infect, poison, Verg. G. 3, 419:aspergens cinerem capiti,
Vulg. 2 Reg. 13, 15:huc tu jussos asperge sapores,
Verg. G. 4, 62:Non nihil aspersis gaudet Amor lacrimis,
Prop. 1, 12, 16:sanguinem aspergere,
Vulg. 2 Par. 29, 24:nivem,
ib. Eccli. 43, 19.—Trop.:II.cum clarissimo viro non nullam laudatione tuā labeculam aspergas,
fasten upon, Cic. Vatin. 17, 41:ne qua ex tuā summā indignitate labes illius dignitati aspersa videatur,
id. ib. 6, 15:notam alicui,
Dig. 37, 14, 17 fin. (cf.:allinere notam,
Cic. Verr. 1, 6, 17).—So of an inheritance, to bestow, bequeath something to, to set apart for:Aebutio sextulam aspergit,
Cic. Caecin. 6, 17.— Poet.:alas: lacteus extentas aspergit circulus alas,
Claud. VI. Cons. Hon. 175.—In gen., to add to, to join, = adjungere:si illius (sc. Catonis majoris) comitatem et facilitatem tuae gravitati severitatique asperseris,
Cic. Mur. 31 fin.:huic generi orationis aspergentur etiam sales,
id. Or. 26, 87; id. ad Q. Fr. 2, 10:hos aspersi, ut scires etc.,
id. Fam. 2, 16 fin. —Aliquem or aliquid aliquā re (cf. Ramsh. Gr. p. 362; Zumpt, Gr. § 418), to strew some person or thing with something, to splash over, besprinkle, bespatter, bedew, lit. and trop.A.Lit.:B.ah, guttulā Pectus ardens mihi adspersisti (cf. supra, aquam),
Plaut. Ep. 4, 1, 28:quas (sedes) nec nubila nimbis Aspergunt,
Lucr. 3, 20:ne aram sanguine aspergeret,
Cic. N. D. 3, 36, 88; so Vulg. 4 Reg. 9, [p. 175] 33; ib. Apoc. 19, 13:sanguine mensas,
Ov. M. 5, 40; and with de:asperget de sanguine ejus (turturis) parietem altaris,
Vulg. Lev. 5, 9:vaccam semine,
Liv. 41, 13:Vinxit et aspersas altera vitta comas,
the sprinkled hair, Prop. 5, 11, 34 (Müller, † acceptas):imbre lutoque Aspersus,
Hor. Ep. 1, 11, 12 K. and H.; Claud. B. Gild. 494:aquā,
Vulg. Num. 8, 7; ib. 2 Macc. 1, 21:hyssopo,
ib. Psa. 50, 9:cinere,
ib. Jer. 25, 34:terrā,
ib. 2 Macc. 10, 25 al.—Trop.:2.(Mons Idae) primo parvis urbibus aspersus erat,
dotted over with, Mel. 1, 18, 2:aures gemitu,
to fill, Val. Max. 3, 3, ext. 1:auditiunculā quādam aspersus, i. e. imbutus,
instructed, Gell. 13, 19, 5:aspersi corda a conscientiā malā,
Vulg. Heb. 10, 22.—Esp., to spot, stain, sully, defile, asperse:hunc tu vitae splendorem maculis aspergis istis?
Cic. Planc. 12, 30; so also absol.:leviter aspersus,
id. Fam. 6, 6, 9:istius facti non modo suspitione, sed ne infamiā quidem est aspersus,
id. Cael. 10; so Liv. 23, 30:aspergebatur etiam infamiā, quod, etc.,
Nep. Alcib. 3 fin.; so Suet. Ner. 3: aliquem linguā, Auct. ad Her. 4, 49, 62:e quibus unus amet quāvis aspargere cunctos, i. e. quibusvis dicteriis perstringere, laedere,
Hor. S. 1, 4, 87 K. and H.aspergo (Merk., Müller, Strüb.; in MSS. sometimes aspargo, Lachm., Rib., e. g. Verg. A. 3, 534, acc. to Non. p. 405, 5, and Vel. Long. p. 2234 P.; v. 1. aspergo), ĭnis, f. (in the ante-class. per. com. acc. to Prisc. p. 658 P.) [1. aspergo].I.A sprinkling, besprinkling (most freq. in the poets, never in Cic., who uses aspersio, q. v.):II.aspergo aquarum,
Ov. M. 7, 108:aquae,
Petr. 102, 15:(Peneus) Nubila conducit, summasque aspergine silvas Impluit,
Ov. M. 1, 572:sanguis virides aspergine tinxerat herbas,
id. ib. 3, 86;3, 683 al.: Aspergine et gelu pruinisque (lapides) rumpuntur,
Plin. 36, 22, 48, § 167:parietum,
the moisture, sweat, upon walls, Cato, R. R. 128; so Vitr. 5, 11, 1, and Plin. 22, 21, 30, § 63.— Trop.:omni culparum aspergine liber,
Prud. Apoth. 1005.—Meton. (abstr. for concr.), that which is sprinkled, drops:hic ubi sol radiis.... Adversa fulsit nimborum aspargine contra,
opposite to the falling rain, Lucr. 6, 525 Lachm.:Objectae salsā spumant aspargine cautes,
the spray, Verg. A. 3, 534:Flammiferā gemini fumant aspergine postes,
Ov. M. 14, 796:maduere graves aspergine pennae,
id. ib. 4, 729:arborei fetus aspergine caedis in atram Vertuntur faciem,
by means of the sprinkled blood, id. ib. 4, 125 al. -
3 aspergo
1.a-spergo ( adsp-, Ritschl, Jan; asp-, others; in MSS. sometimes aspar-go, v. Cort. ad Luc. 1, 384, and Wagner ad Verg. G. 3, 419, and infra examples from Lucr. and Hor.; cf. 2. aspergo), ersi, ersum, 3, v. a. [spargo].I.Aliquid (alicui rei), to scatter, strew something on something; or of liquids, to sprinkle, spatter over (syn.: adfundo, inicio; never in Ovid, but he often uses the simple spargo).A.Lit.:B.aequor Ionium glaucis aspargit virus ab undis,
Lucr. 1, 719 Lachm.:Ah! adspersisti aquam, Jam rediit animus,
you have dashed water on me, have revived me, Plaut. Truc. 2, 4, 15:Euax, adspersisti aquam,
id. Bacch. 2, 3, 13:guttam bulbo (with a play upon the names Gutta and Bulbus),
Cic. Clu. 26, 71:pigmenta in tabulā,
id. Div. 1, 13, 23:corpus ejus adustum adspergunt aliis carnibus,
Plin. 8, 38, 57, § 136:liquor adspersus oculis,
id. 12, 8, 18, § 34:Bubus glandem tum adspergi convenit,
id. 18, 26, 63, § 232:corpus floribus aspersis veneratus est,
Suet. Aug. 18:pecori virus aspergere,
to infect, poison, Verg. G. 3, 419:aspergens cinerem capiti,
Vulg. 2 Reg. 13, 15:huc tu jussos asperge sapores,
Verg. G. 4, 62:Non nihil aspersis gaudet Amor lacrimis,
Prop. 1, 12, 16:sanguinem aspergere,
Vulg. 2 Par. 29, 24:nivem,
ib. Eccli. 43, 19.—Trop.:II.cum clarissimo viro non nullam laudatione tuā labeculam aspergas,
fasten upon, Cic. Vatin. 17, 41:ne qua ex tuā summā indignitate labes illius dignitati aspersa videatur,
id. ib. 6, 15:notam alicui,
Dig. 37, 14, 17 fin. (cf.:allinere notam,
Cic. Verr. 1, 6, 17).—So of an inheritance, to bestow, bequeath something to, to set apart for:Aebutio sextulam aspergit,
Cic. Caecin. 6, 17.— Poet.:alas: lacteus extentas aspergit circulus alas,
Claud. VI. Cons. Hon. 175.—In gen., to add to, to join, = adjungere:si illius (sc. Catonis majoris) comitatem et facilitatem tuae gravitati severitatique asperseris,
Cic. Mur. 31 fin.:huic generi orationis aspergentur etiam sales,
id. Or. 26, 87; id. ad Q. Fr. 2, 10:hos aspersi, ut scires etc.,
id. Fam. 2, 16 fin. —Aliquem or aliquid aliquā re (cf. Ramsh. Gr. p. 362; Zumpt, Gr. § 418), to strew some person or thing with something, to splash over, besprinkle, bespatter, bedew, lit. and trop.A.Lit.:B.ah, guttulā Pectus ardens mihi adspersisti (cf. supra, aquam),
Plaut. Ep. 4, 1, 28:quas (sedes) nec nubila nimbis Aspergunt,
Lucr. 3, 20:ne aram sanguine aspergeret,
Cic. N. D. 3, 36, 88; so Vulg. 4 Reg. 9, [p. 175] 33; ib. Apoc. 19, 13:sanguine mensas,
Ov. M. 5, 40; and with de:asperget de sanguine ejus (turturis) parietem altaris,
Vulg. Lev. 5, 9:vaccam semine,
Liv. 41, 13:Vinxit et aspersas altera vitta comas,
the sprinkled hair, Prop. 5, 11, 34 (Müller, † acceptas):imbre lutoque Aspersus,
Hor. Ep. 1, 11, 12 K. and H.; Claud. B. Gild. 494:aquā,
Vulg. Num. 8, 7; ib. 2 Macc. 1, 21:hyssopo,
ib. Psa. 50, 9:cinere,
ib. Jer. 25, 34:terrā,
ib. 2 Macc. 10, 25 al.—Trop.:2.(Mons Idae) primo parvis urbibus aspersus erat,
dotted over with, Mel. 1, 18, 2:aures gemitu,
to fill, Val. Max. 3, 3, ext. 1:auditiunculā quādam aspersus, i. e. imbutus,
instructed, Gell. 13, 19, 5:aspersi corda a conscientiā malā,
Vulg. Heb. 10, 22.—Esp., to spot, stain, sully, defile, asperse:hunc tu vitae splendorem maculis aspergis istis?
Cic. Planc. 12, 30; so also absol.:leviter aspersus,
id. Fam. 6, 6, 9:istius facti non modo suspitione, sed ne infamiā quidem est aspersus,
id. Cael. 10; so Liv. 23, 30:aspergebatur etiam infamiā, quod, etc.,
Nep. Alcib. 3 fin.; so Suet. Ner. 3: aliquem linguā, Auct. ad Her. 4, 49, 62:e quibus unus amet quāvis aspargere cunctos, i. e. quibusvis dicteriis perstringere, laedere,
Hor. S. 1, 4, 87 K. and H.aspergo (Merk., Müller, Strüb.; in MSS. sometimes aspargo, Lachm., Rib., e. g. Verg. A. 3, 534, acc. to Non. p. 405, 5, and Vel. Long. p. 2234 P.; v. 1. aspergo), ĭnis, f. (in the ante-class. per. com. acc. to Prisc. p. 658 P.) [1. aspergo].I.A sprinkling, besprinkling (most freq. in the poets, never in Cic., who uses aspersio, q. v.):II.aspergo aquarum,
Ov. M. 7, 108:aquae,
Petr. 102, 15:(Peneus) Nubila conducit, summasque aspergine silvas Impluit,
Ov. M. 1, 572:sanguis virides aspergine tinxerat herbas,
id. ib. 3, 86;3, 683 al.: Aspergine et gelu pruinisque (lapides) rumpuntur,
Plin. 36, 22, 48, § 167:parietum,
the moisture, sweat, upon walls, Cato, R. R. 128; so Vitr. 5, 11, 1, and Plin. 22, 21, 30, § 63.— Trop.:omni culparum aspergine liber,
Prud. Apoth. 1005.—Meton. (abstr. for concr.), that which is sprinkled, drops:hic ubi sol radiis.... Adversa fulsit nimborum aspargine contra,
opposite to the falling rain, Lucr. 6, 525 Lachm.:Objectae salsā spumant aspargine cautes,
the spray, Verg. A. 3, 534:Flammiferā gemini fumant aspergine postes,
Ov. M. 14, 796:maduere graves aspergine pennae,
id. ib. 4, 729:arborei fetus aspergine caedis in atram Vertuntur faciem,
by means of the sprinkled blood, id. ib. 4, 125 al. -
4 aspergo
1. a-spergo (ad-spergo), spersī, spersum, ere (ad- spargo), I) hinspritzen od. -streuen, a) hinspritzen, aquam, (eig. mit frischem Wasser besprengen =) erquicken, Plaut.: aquam Latinis, Enn. fr.: purgamenta capiti, Dict.: liquorem oculis, Plin.: guttam bulbo, (mit Anspielung auf die Namen Gutta u. Bulbus) hinzufügen, Cic.: sales orationi (bildl.), Cic.: pigmenta in tabula, Cic.: virus pecori, vergiften, Verg. – übtr., labeculam alci, einen Schandfleck anhängen, Cic.: notam alci, ICt. – b) hinstreuen, glandem bubus, Plin.: sapores huc, Verg.: übtr., hinzufügen, bes. etw. Weniges, alci sextulam, den 72sten Teil vermachen, Cic.: alci molestiam, zufügen, verursachen, Cic. – bes. schriftl., nebenbei hinzufügen, hoc aspersi (bemerke ich nebenbei), ut scires etc., Cic. ep. 2, 16, 7: ea his commentariis aspersi, ut etc., Gell. 9, 4, 5: ut noctes istae quadamtenus his quoque historiae flosculis leviter interiectis aspergerentur, Gell. 17, 21, 1. – II) bespritzen, bestreuen, a) bespritzen, aram sanguine, Cic.: vestimenta leviter aquā, Sen.: vaccam semine, Liv.: vino vel infusus (begossen) vel aspersus (angegossen), Macr. – m. allg. Acc. = mit, sed paululum pluviae aspersi sumus, M. Caes. in Front. ep. ad M. Caes. 4, 4. p. 66, 22 N. – übtr., beschmutzen, beschimpfen, splendorem vitae maculis, Cic.: aspergi infamiā, suspicione, Cic.: alqm linguā,————begeifern = beschimpfen, Cornif. rhet. – b) bestreuen, olivam sale, Plin.: panis sale aspersus, gesalzenes (Ggstz. panis sine sale od. indigens salis), Macr.: corpus nitro, sulphure, Cael. Aur. – übtr., mons parvis urbibus aspersus, hier und da bedeckt, Mela: u. so canis (mit grauen Haaren) aspergitur aetas, Ov. – alqd mendaciunculis, mit kleinen Unwahrheiten verbrämen, Cic.: auditiunculā quādam de Catonis familia aspergi, einige Kunde (Kenntnis) erhalten, Gell.: edito gemitu regias aures, durch einen Schmerzenslaut unangenehm berühren, Val. Max. – ⇒ Form aspargo, Ampel. 8, 16. Marc. Emp. 36. Apic. 3, 63; 4, 131 u. 133: asparso pipere, Apic. 4, 154; vgl. 2. aspergo ⇒.————————2. aspergo (adspergo, auch adspargo), ginis, f. (aspergere), I) die hingespritzte od. ausgespritzte Feuchtigkeit, die angespritzten Tropfen, bes. Regentropfen, Regen, nimborum, der niederträufelnde Regen, Lucr.: caedis, das angespritzte Blut, Ov.: aquae, angespritzter Tropfen Wasser, Petr.: aquarum, angespritztes Wasser, Ov.: salis, angespritztes Salz, Prud.: salsa adspargo, salziger Gischt, Verg.: summis aspergine silvis impluit, beregnet mit seinen Tropfen, Ov.: multā aspergine rorant, mit einem Tropfenregen, Ov.: buxus longinquā aspergine maris inarescit, durch das wenn auch nur fern angespritzte Seewasser, Plin. ep.: aqua platanos leni aspergine (Tropfen) fovet, Plin. ep.: uti cum tempestates ventosae sint, non possit aspergo in interiorem partem venire, der Regen nicht hineinspritzen kann, Vitr.: si adspargine (durch angespültes Seewasser) propter iactum res deteriores factae sunt, ICt.: Plur., aspergines parvae, leichte Spritzregen, Amm. 20, 11, 26: roris aspergines gelidae, kalte Tautropfen, Amm. 27, 4, 14: aspergines lunares, Solin. 53, 24. – bes. die vom Regen an od. in Gestein od. Steinwände angespritzte Nässe, neque aspergo nocebit, Cato r. r. 128: tofi aspergine et gelu pruinisque rumpuntur in testas, Plin. 36, 167: dah. aspergines parietum, die Stellen, wo die Wände ausgeschlagen haben, ausgeschlage-————ne Wände, Plin. 22, 63. – bildl., cuius infamiae adspergo (Makel) inquinat simul multos et dedecorat, Fronto ad amic. 2, 7 (6). p. 195, 2 N.: u. so omni culparum aspergine liber, Prud. apoth. 937. – II) das Hingestreute = das Pulver zum Auf- od. Zwischenstreuen auf od. zwischen wunde Stellen, das Streupulver (griech. διάπασμα u. σύμπασμα), Plur. b. Cael. Aur. acut. 2, 38, 218; chron. 3, 5, 73 u. 3, 7, 93. – ⇒ In älterer Zeit gen. comm. nach Prisc. 5, 42. – Die Form aspargo sicher bei Verg. Aen. 3, 534. Callistr. dig. 14, 2, 4. § 2 M.; vgl. 1. aspergo ⇒.
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский